ನರ್ಸಿ0ಗ್ ಜತೆ ಯಕ್ಷಗಾನದ ರಾಗ : ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಮಂಜುನಾಥ ಹೆಗಡೆಯ ಹವ್ಯಾಸ

ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಸಿದ್ದಾಪುರದ ಮಾಣಿಗಾರ್ನ ನೆಟ್ಗಾರ್ನ ಮಂಜುನಾಥ ಹೆಗಡೆ ನರ್ಸಿ0ಗ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ. ಇವರಿಗೆ ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೇ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಸೆಳೆತ. ಇವರ ತಂದೆ ಶಂಕರ್ ಎಂ. ಹೆಗಡೆಯವರಿಗೂ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಗೀಳು. ಮಂಜುನಾಥ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿರುವಾಗಲೇ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಭಾಗವತಿಕೆಯ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಪರಮೇಶ್ವರ ಹೆಗಡೆ ಐನಬೈಲ್ ಇವರಿಂದ ಮಾಡಿದರು. ಉಡುಪಿ ಯಂ.ಜಿಎಂ. ಯಕ್ಷಗಾನ ಕೇಂದ್ರ ಇವರ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಆಸಕ್ತಿಗೆ ಕಲಿಕಾ ಕೇಂದ್ರವಾಯಿತು. ಸಂಜೀವ ಸುವರ್ಣ, ನೀಲಾವರ ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣಯ್ಯ, ಗೋಪರ್ಾಡಿ ವಿಠಲ್ ಪಾಟೀಲರು ಇವರಿಗೆ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಕಲಿಸಿದ ಗುರುಗಳು. ಪಿಯುಸಿ ಮುಗಿಸಿರುವ ಇವರು ಭಾಗವತಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹಳೆಯಮಟ್ಟುಗಳು, ರಾಗಗಳನ್ನು, ಪೂರ್ವರಂಗದ ಸಮಗ್ರ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ವಿವಿಧ ಪಾತ್ರಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನೂ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಇವರು ನಾಲ್ಕೈದು ಮಂದಿಗೆ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಭಾಗವತಿಕೆಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ತಾಳಾಭ್ಯಾಸವನ್ನೂ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.
ಅವಿಭಕ್ತ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರಾದ ಇವರಿಗೆ ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಪಾದ ಸಹೋದರರು ಮತ್ತು ಮಧುರಾ ಸಹೋದರಿ. ತಾಯಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀದೇವಿ ಎಸ್ ಹೆಗಡೆ.
ವಿದೇಶಿಯರನ್ನೂ ಆಕಷರ್ಿಸುವ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಕಾಳಜಿ ಇಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಇವರ ಕೊರಗು. ಶಾಲಾ ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯದ ಜತೆಗೆ ಯಕ್ಷಗಾನ ತರಬೇತಿ ನೀಡಬೇಕು ಎಂಬುದು ಇವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ತೆರೆ ಕುಣಿತ, ಬಾಲ ಗೋಪಾಲ ನಶಿಸಿಹೋಗಬಾರದು. ಸಿನಿಮಾ ಕಥೆ ಯಕ್ಷಗಾನಕ್ಕೆ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದ ಹಾಸ್ಯಾಸ್ಪದ ಪ್ರಸಂಗ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಸುಗಮ ಸಂಗೀತದ ಭಾಗವತಿಕೆ ಸರಿಯಲ್ಲ. ಭಾಗವತ ಪೇಟ ಕಟ್ಟವುದು ಮರೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಎಂಬುದು ಇವರ ಅನಿಸಿಕೆ.
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಜರಗು ಯಕ್ಷಗಾನ ವಿಚಾರಗೋಷ್ಠಿ -ಕಮ್ಮಟಗಳಿಂದ ಯಾವ ಪ್ರಯೋಜನವೂ ಆಗಿಲ್ಲ. ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾವಿದರು, ಭಾಗವತರು, ಮದ್ದಳೆಗಾರರುಗಳ ಸುಮಧುರ ಬಾಂಧವ್ಯದ ಕೊರತೆ ಇದೆ. ಹಿಂದೆ ಹಿರಿಯ ಕಲಾವಿದರುಗಳು ಕಿರಿಯರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂಬುದು ಇವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಾಗಿದೆ.
ಇವರ ವಿಳಾಸ : ಮಂಜುನಾಥ ಎಸ್ ಹೆಗಡೆ
ನೆಟ್ಗಾರ್, ಮಣಿಗಾರ್ ಅಂಚೆ
ಸಿದ್ದಾಪುರ ಉ.ಕ - 581331.

ಆಧುನಿಕ ಪ್ರಸಂಗಗಳಿಂದ ಅಸಂತೃಪ್ತಿ ವ್ರತ್ತಿಯಿಂದ ಹವ್ಯಾಸಕ್ಕೆ - ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಉಡುಪ

ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೊಪ್ಪ ತಾಲೂಕಿನ ಅತ್ತಿಕುಡಿಗೆ ಗ್ರಾಮದ ವೆಂಕಟ್ರಮಣ ಉಡುಪ, ಮೀನಾಕ್ಷಮ್ಮ ದಂಪತಿಗಳ ಸುಪುತ್ರ ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಉಡುಪ ವೈದಿಕ ಮನೆತನದಿಂದ ಯಕ್ಷಗಾನಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಪದಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದವರು. ಇವರು ಮೂಲತಃ ಕೃಷಿಕರು.
ಉಡುಪಿ ಸಂಸ್ಕೃತ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಮುಗಿಸಿ, ಶೃಂಗೇರಿ ವೇದಪಾಠಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ವೇದವಿದ್ಯೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಿದ ಇವರನ್ನು ಕೈಬೀಸಿ ಕರೆದದ್ದು ಯಕ್ಷಗಾನ.
ಇವರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಪರಿಸರವಿತ್ತು. ತಂದೆ, ದೊಡ್ಡಪ್ಪ ಎಲ್ಲರೂ ಯಕ್ಷಗಾನಾಸಕ್ತರು. ಆರನೇ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಬಣ್ಣ ಹಚ್ಚಿ ಕುಣಿದ ಇವರು ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಯಕ್ಷಗಾನ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ಬನ್ನಂಜೆ ಗೋವಿಂದಾಚಾರ್ಯರ ಪ್ರವಚನ ಮಾಲಿಕೆಯನ್ನು ಆಸಕ್ತಿಯಿಂದ ಆಲಿಸಿ ಪುರಾಣ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ಭಾಗವತ ಮಾಬಲಯ್ಯ ಹಾಗೂ ಉಳ್ತೂರು ಗಣಪತಿ ನಾಯ್ಕ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ರಂಗ ಪ್ರವೇಶ ಮಾಡಿದರು.
ಹೆರಂಜಾಲು ವೆಂಕಟರಮಣ ಗಾಣಿಗ, ಗೋಪಾಲ ಗಾಣಿಗ ಇವರ ನೃತ್ಯ ಗುರುಗಳು. ನೀಲಾವರ ರಾಮಕೃಷ್ಣಯ್ಯರಿಂದ ಪದ್ಯಗಳ ಅಭ್ಯಾಸ, ಮಹಾಬಲ ಕಾರಂತರಿಂದ ಹಿಮ್ಮೇಳ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ರಂಗದ ಉಳಿದ ವಿಷಯಗಳ ಪರಿಜ್ಞಾನ ಪಡೆದರು.

ರಾಜಧಾನಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ :
ಡಾ. ಕೋಟ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತರ ನಿದರ್ೇಶನದಲ್ಲಿ, ರಾಜಧಾನಿ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಆಲಿಪ್ತ ಶೃಂಗಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ ದಿ. ಇಂದಿರಾಗಾಂಧಿಯವರಿಂದ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದುಕೊಂಡವರು ಇವರು. ದಿ. ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಹೆಗಡೆಯವರೂ ಇವರ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಪದ್ಮಭೂಷಣ ಕೃಷ್ಣಮಾಚಾರ್ಯರಿಂದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಪಡೆದು ಹೊರರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ್ದರು. ಬೇರೆ ರಾಜ್ಯಗಳ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರಗಳ, ವಿವಿಧ ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳ ವೀಕ್ಷಣೆಯಿಂದ ಅದರ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಯಕ್ಷಗಾನದಲ್ಲಿ ಮೂಡಿಸಲು ಇವರು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು.
ಬಿಳಲು ಕೊಪ್ಪ ಯುವಕ ರೈತ ಸಂಘದ ವತಿಯಿಂದ ತಾಲೂಕು ಮಟ್ಟದಿಂದ ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ವರೆಗೆ ಪ್ರಥಮ ಬಹುಮಾನಗಳನ್ನು ಇವರು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಬಾಳೆ ಹೊಳೆ ಮೇಳದಲ್ಲಿ ಹಳ್ಳದಾಚೆ ಶಾಮಯ್ಯ, ಹಳ್ಳದಾಚೆ ವೆಂಕಟ್ರಮಣಯ್ಯ ಇವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಇವರು ವೇಷಧಾರಿಯಾಗಿ, ತಾಳಮದ್ದಲೆ ಅರ್ಥಧಾರಿಗಳಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡರು.
ತಿರುಗಾಟ :
ಬೈಂದೂರು ಕಳವಾಡಿ ಮೇಳದಿಂದ ತಿರುಗಾಟ ಆರಂಭ. ಆನಂತರ 2 ವರ್ಷ ನಾಗರಕೂಡಿಗೆಯ ಮೇಳ. ಇಲ್ಲಿ ಇವರು ಶ್ರೀರಾಮ, ಭೀಷ್ಮ, ಮಯೂರಧ್ವಜ, ಜಾಂಬವ, ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯ ಮುಂತಾದ ಪಾತ್ರಗಳಿಂದ ಜನಮನ್ನಣೆ ಗಳಿಸಿದರು. ಒಂದು ವರ್ಷ ಅಮೃತೇಶ್ವರಿಮೇಳದಲ್ಲಿ ತಿರುಗಾಟ, ಕಮಲ ಶಿಲೆಯ ಮೇಳದಲ್ಲಿ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರ, ಅಕ್ರೂರ, ಜಮದಗ್ನಿ, ದಶರಥ ಮುಂತಾದ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮಿಂಚಿದರು. ಡೇರೆ ಮೇಳ ಸಾಲಿಗ್ರಾಮ ಮೇಳದಲ್ಲಿ 2 ವರ್ಷ ತಿರುಗಾಟ.
ಕೋಟ ವೈಕುಂಠ ನಾಯ್ಕ, ಕಮಲಶಿಲೆ ಮೇಳದ ಯಜಮಾನರಾದ ನಾರಾಯಣ ಶೆಟ್ಟಿ, ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಯಾಜಿ, ಕೊಂಡದ ಕುಳಿ, ಸಿದ್ಧಕಟ್ಟೆ ವಿಶ್ವನಾಥ ಶೆಟ್ಟಿ ಇವರ ಒಡನಾಟ, ಸಹಕಾರ ಇವರಿಗೆ ಸದಾ ಸವಿನೆನಪು.
ಪೌರಾಣಿಕ ಪ್ರಸಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಲವುಳ್ಳ ಇವರು ಆಧುನಿಕ ಪ್ರಸಂಗಗಳಿಂದ ಸಂತೃಪ್ತಿ ಹೊಂದದೆ ಉಪಜೀವನಕ್ಕೆ ಯಕ್ಷಗಾನ ವೃತ್ತಿ ಸರಿಯಲ್ಲ ಎಂದು ತೀಮರ್ಾನಿಸಿ ಈಗ ಹವ್ಯಾಸಿ ಕಲಾವಿದರಾಗಿ ಕಲಾಮಾತೆಯ ಸೇವೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ವಿಳಾಸ :
ಕೆ.ವಿ.ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಉಡುಪ
ಬಿಳಾಲು ಕೊಪ್ಪ ಅಂಚೆ
ಕೊಪ್ಪ ತಾಲೂಕು
ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆ.